De Huifkar

Een goed begin...

De in Deventer geboren Alphonse Hamers vestigt zich eind negentiende eeuw met zijn familie in een villa aan De Lind in Oisterwijk. Hij komt uit een welgestelde familie en studeert aan een gymnasium in Luik, waar hij een Franse opvoeding krijgt. Alphonse heeft een talenknobbel, spreekt wel vijf talen waaronder Russisch en Zweeds. 

In 1894 begint hij als 18-jarige ondernemer met geld van familie en compagnons de sigarenfabriek ‘Hamers & Co’. Hij start met een tiental thuiswerkers. Al snel wint hij prijzen voor zijn kwalitatief hoogwaardige sigaren op wereldtentoonstellingen, zoals in Amsterdam waar hij met een versierde huifkar verschijnt. Onder de merknaam De Huifkar brengt hij zijn duurdere, handgemaakte modellen op de markt, die vooral bestemd zijn voor de export.

Twee liter melk per dag

Hamers & Co is al snel winstgevend. Alphonse laat in 1898 een nieuwe fabriek bouwen aan De Lind. Hier werken 150 mensen aan lange tafels in grote zalen. Omdat Oisterwijk zelf nauwelijks sigarenmakers heeft, komen ze vanuit alle windrichtingen. Hamers levert de tabak aan in de fabriek en betaalt de sigarenmakers per stukprijs. Meer dan 150 sigaarsoorten met allemaal verschillende melanges vormen het assortiment. De vele merken hebben elke hun eigen stukloon. Hamers dwingt de sigarenmaker om eventjes het ene merk te maken en dan weer eventjes het andere merk. Zo raakt de sigarenmaker nooit echt ingewerkt en blijft zijn stukloon laag.

Alphonse heeft een goede neus voor tabak. Met zijn dure sigaren van hoge kwaliteit bouwt hij al snel een internationale reputatie op. Alleen de beste tabak gaat in zijn sigaren. Hij ruikt en proeft elke baal tabak die hij koopt. Nieuwe sigarenmelanges stelt hij zelf samen. Voor ze op de markt verschijnen proefrookt hij alle tussenstadia. Hij moet hiervoor dan wel twee liter melk per dag drinken tegen de nicotine. Op de Amsterdamse tabaksveiling houden concurrenten hem nauwlettend in de gaten om te zien wat hij koopt. Zo proberen ze het geheim van De Huifkar te achterhalen. Voor de tsaar maken ze zelfs een speciale sigaar, waarbij aan het mondeinde de tabaksdraden losgetrokken en omgevlochten zijn tot een kleine tsarenkroon. De Huifkar-sigaar is wereldberoemd en wordt geëxporteerd naar o.a. naar Zuid- en Noord Europa, Rusland, Turkije en Zuid-Amerika.

Kwaliteit boven kwantiteit

Begin jaren twintig als de overheid accijnzen op sigaren gaat heffen krijgen ze het zwaar. In 1928 worden ze een naamloze vennootschap, ‘NV Nederlandsche Sigarenfabriek ‘De Huifkar’, Hamers & Co, Oisterwijk.’ Van de 500 uitgegeven aandelen zijn er 200 in handen van Hamers.

Rond 1930 bereikt De Huifkar zijn hoogtepunt. Er werken dan ruim 140 sigarenmakers. Maar spoedig zet de neergang in. Door de economische crisis stijgt in de jaren dertig de vraag naar goedkope sigaren. Veel sigarenfabrieken mechaniseren om aan deze vraag te kunnen voldoen. Zo niet Hamers, bij hem komt er geen machine in. Hij zweert bij het handwerk dat kwalitatief betere sigaren oplevert. De Huifkar moet het juist hebben van de duurdere modellen. Veel van zijn sigarenmakers beginnen voor zichzelf; in 1940 zijn er nog slechts 40 bij De Huifkar actief.

Zonder scrupules

Als zakenman is Hamers niet geïnteresseerd in politiek. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verkoopt hij zijn tabak zonder gewetensbezwaren aan de Duitsers; de nazi-officieren worden zijn nieuwe klanten. Het levert hem heel veel geld op. Zit hij in 1939 nog zwaar in de schulden, in 1941 boekt hij alweer enorme winsten. Aan het eind van de oorlog is zijn privévermogen zelfs met 800% gestegen en koopt hij alle aandelen van de NV op. Nu is hij weer heer en meester over De Huifkar.

Helemaal ongestraft komt hij er niet mee weg. Na de oorlog wordt hem zijn leidinggevende functie voor twee jaar ontzegd wegens vermeende geestelijk en economische collaboratie. En krijgt hij twee jaar huisarrest, dat hij in zijn grote luxe herenhuis mag uitzitten. In 1952 overlijdt Hamers. Twintig jaar later wordt het bedrijf geliquideerd en na verschillende overnames komt De Huifkar in 1983 in handen van Agio. De merknaam De Huifkar bestaat nu nog steeds.