Reageer
18

Dekens van AaBe

Met de komst van het dekbed in de jaren '70 is de wollen deken uit de Nederlandse slaapkamer verdwenen. Die deken is dan vrijwel zeker van het merk AaBe, de oudste textielfabriek van textielstad Tilburg en de enige die dekens maakt. Met het logo van het rendier in het Laplandse sneeuwlandschap, dat nog steeds wordt gebruikt.

Vollen naar Tilburg verplaatst

In 1929 sticht Adolf van den Bergh in Tilburg de ‘AaBe wollenstoffen- en wollendekenfabrieken N.V.’ op. Zijn initialen ‘AaBe’ vormen het handelsmerk. Tussen de Hoevenseweg en het Wilhelminakanaal verrijst een moderne fabriek.

Adolfs familie is bekend in de Tilburgse textielindustrie. Zijn voorouders verhuizen begin negentiende eeuw voor de wolnijverheid vanuit Dordrecht naar Tilburg, dat dan tientallen wollakenfabrieken telt. Om wollen lakens te maken wordt de wol eerst gewassen en gevold. Bij het vollen krimpt het weefsel en wordt het zwaarder, sterker en dichter. Veel Tilburgse wollenstoffenfabrikanten sturen hun stoffen in die tijd naar Dordrecht, waar het water zeer geschikt is om te vollen. De Van den Berghs hebben een rederij in Dordrecht, maar zoeken en vinden geschikt water in de buurt. In 1811 bouwen ze bij het Galgenven, tussen Tilburg en Moergestel, een windvolmolen. De Tilburgse wollenstoffenfabrikanten hoeven nu met hun wol niet meer naar Dordrecht toe.

Reclamestand van AaBe, 1948 (Foto: Steenkamp/Anefo, bron: Nationaal Archief)

AaBe wollenstoffen- en wollendekenfabrieken N.V.

De volgende generaties Van den Bergh blijven werkzaam in de textielindustrie. Zo ook Adolf van den Bergh, die studeert aan de hogere textielschool in Enschede en daarna in het textielbedrijf van zijn vader gaat werken. In 1929 begint hij voor zichzelf met ‘AaBe wollenstoffen- en wollendekenfabrieken N.V.’ en bouwt een spinnerij en weverij. Zijn fabriek is geen donkere, bedompte fabriek zoals dan gebruikelijk is, maar modern, licht en ruim. Een groot langgerekt gebouw met glazen sheddaken, waardoor veel licht binnenvalt. Ruim een jaar later werken er al zo’n 100 mensen. Ondanks de crisisjaren gaat het voorspoedig met AaBe en ook de oorlog komen ze zonder veel kleerscheuren door.

Na oorlog neemt Aabe vele honderden arbeiders aan die ze intern omscholen tot textielarbeiders. ‘Neerlands grootste dekenfabriek’ maakt naast dekens voor particulieren, ziekenhuizen, hotels, scheepvaartbedrijven en luchtvaartmaatschappijen ook wollen kleding-, uniformstoffen en interieurtextiel. De ruim 1500 arbeiders vormen een hechte gemeenschap, elke arbeider is er een onmisbaar en volwaardig onderdeel van, volgens de filosofie van AaBe. ‘Samenwerking schept vreugde en brengt een product tot stand waar u trots op kunt zijn’, zo staat met grote letters op de enorme fabrieksklok.

Volgens Aabe zijn tevreden en gezonde arbeiders essentieel voor een bloeiende onderneming. Ze zorgen dan ook goed voor hun personeel: sociale voorzieningen, winstdeling, elke dag 20 minuten verplichte gymnastiek en een prettige werkomgeving. In de fabriek sieren vele kleurrijke schilderingen de wanden, naast leuzen als: ‘Met liefde en genegenheid verricht, valt u de zwaarste arbeid zeker licht’. In de kantine, voorzien van een grote glazen glaswand, is ruimte voor ontspanning. Ligstoelen bieden hier uitzicht op natuur en sportvelden.

Tegenwind en sluiting fabriek

Als Adolf van den Bergh in 1956 overlijdt neemt zijn zoon Gijsbert het bedrijf over. Hij is van de vijfde generatie, sinds hun vestiging in Tilburg. De jaren zestig zijn zware tijden voor de hele Tilburgse textielindustrie en veel textielfabrieken verdwijnen uit de stad. Ook Aabe heeft het financieel zwaar. Reorganisaties, (mislukte) saneringen en ontslagen volgen. De concurrentie uit de lagelonenlanden neemt enorm toe. In een poging een aantal textielbedrijven van de ondergang te redden wordt in 1974 Sigmacon opgericht, een door de overheid gesubsidieerd bedrijf. Ook Aabe wordt bij Sigmacon ondergebracht. Zonder succes.

In 1978 richt het sterk verkleinde AaBe een succesvolle afdeling op die, naast dekens, voornamelijk brandvertragende stoffen voor de vliegtuigbranche produceert. Met de opkomst van het dekbed neemt de vraag naar wollen dekens echter verder af. De crisis in de vliegtuigindustrie in de jaren 90 geeft de doorslag. In 1996 gaat Aabe failliet. Het bedrijf maakt een doorstart onder de naam ‘AaBe Textiles’. De fabriek verhuist naar bedrijventerrein Kraaiven in Tilburg, maar in 2008 moet het definitief de poorten sluiten.

De naam leeft echter voort in de handelsfirma AaBe Textiles Trading, die zich nog steeds richt op de ontwikkeling en distributie van hoogwaardige wollen dekens. Het oude fabrieksgebouw is nu rijksmonument en verbouwd tot winkelcentrum.

Reacties

Marilou zei op 14 september 2020 om 19:53

Ik was het helemaal kwijt, maar nu ik dat etiket zie met het rendier erop, lig ik in gedachte weer als zevenjarige onder dit deken in mijn stapelbed ;)
Volgens mij stond er bij ons ook nog bij: goedgek. door de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen.

Daar moesten mijn zus en ik lachen om die tekst, die huisvrouwen die 'goed gek' waren.

Corrie van Gee… zei op 27 september 2020 om 16:42

AaBa een fijn bedrijf waar ik als 15 jarig meisje in 1967 ging werken . Mijn oudere zusjes werkten er al . Toen mijn zusjes trouwde kregen zij hun ontslag, wij vanaf 1972 mochten naar ons huwlijk blijven werken. Totdat we zwanger werden ,kregen ook wij naar de bevalling ons ontslag.. altijd met veel plezier gewerkt ,nu nog hebben wij n paar keer per jaar contakt met oud collega's die nu als een hechte vriendengroep altijd niet uitgepraat komen over die fijne gezellige tijd.

BHIC Mariët zei op 29 september 2020 om 16:16

Bedankt Corrie, voor je leuke bericht over jouw werktijd bij de AaBe fabriek. Het klinkt alsof jullie er, met je zusjes en je collega's die langzamerhand vriendinnen werden, een hele gezellige tijd gehad hebben. Kun je ons misschien nog vertellen welke werkplek binnen de fabriek jouw voorkeur had? Wat vond je het leukst om te doen?

Mieke killaars zei op 19 April 2021 om 12:57

Mooie verhalen en bedrijven ik had mijn lakens slopen en linnen van Walra uit waalre

BHIC Mariët zei op 19 April 2021 om 14:39

Bedankt voor je compliment Mieke. Naast het linnengoed van Walra, had je ook dekens van AaBe misschien?

marieke zei op 18 juli 2021 om 17:44

Mijn vader nico beekmans heeft bij abee gewerkt in tilburg bij de fatimastraat en ik ben er als kind zijnde vaak geweest daar na is mijn vader bij thijs de beer in de twente straat helaas is mijn vader op 6-3-2014 overleden op 70 jarige leeftijd

BHIC Mariët zei op 19 juli 2021 om 11:28

Beste Marieke, heel erg bedankt voor je mooie reactie en wat triest om te lezen dat je vader overleden is. Ik lees dat je als kind mee mocht naar het werk van je vader. Zijn er specifieke dingen die je je daar nog van herinnert?

Marieke zei op 19 juli 2021 om 16:05

mariët tuurlijk kan ik me nog veel herinneren kreeg van me vader een rondleiding door het hele pand en ook in de kelder onder de werk vloer dat was opslag daar werd alles bewaard

BHIC Mariët zei op 19 juli 2021 om 20:27

Wat moet dat indruk op je gemaakt hebben Marieke. En wat zal je vader trots geweest zijn om zijn werk aan jou te kunnen laten zien!

 

Heleen M.D. Dekker zei op 10 April 2022 om 22:59

De oranje/bruine Aabe deken ligt al 48 jaar op mijn bed.

BHIC Mariët zei op 11 April 2022 om 13:39

Beste Heleen, wat leuk om te lezen. Ik denk ook niet dat je die deken nog gaat verslijten :).

Ineke van Dooren zei op 25 juli 2022 om 22:56

Ik heb nog 2 ab dekens
Golden shecs. Kunnen jullie daar iets mee ? Zien er nog mooi uit een rosé en een blauwe laat maar weten

Marieke Beekmans zei op 26 juli 2022 om 04:08

Hallo tante ineke van Dooren
Ik wil die 2 ab dekens wel hebben en lief dat je aan mij denkt zal vanmiddag wel even bellen ik heb je 06 nummer en dan hoor je me wel

BHIC Mariët zei op 27 juli 2022 om 18:55

@Ineke en Marieke; nou, hier kan Marktplaats niet tegenop :).

Johan zei op 8 februari 2023 om 01:34

Wij slapen nog altijd onder een ABEE deken. Ik had ze als kind, toen we in 1986 gingen samenwonen kochten we een ABEE deken en die ging mee tot 2012. Helaas is de kwaliteit niet meer wat het was: die uit 2012 is nu echt aan vervanging toe. Ik vind een dekbed helemaal nix.

BHIC Mariët zei op 8 februari 2023 om 12:52

Bedankt voor je reactie Johan, dat hoor je inderdaad wel vaker dat het slapen onder een dekbed toch totaal anders voelt dan het slapen onder een (ABEE) deken !

Marijke Gunneweg zei op 27 April 2023 om 22:58

Ik had een vraagje aan U
Ik ben als klein kind opgegroeid in de rusthoekstraat 23 in Scheveningen .
En op dit adres was ook een kantoor van de AABEE wollen dekens en ene meneer Zaalberg was daar veel aanwezig .
Nu mijn vraag aan U ,
Welke binding had meneer Zaalberg met U
Ik kan me herinneren dat het een lieve en goede man was .
Hopelijk weet U meer .
Met vriendelijke groeten Marijke Gunneweg

Marieke zei op 28 April 2023 om 04:03

Hoi Marijke Gunneweg

Mijn vader heeft bij Aabee gewerkt in tilburg daar stond een frabriek waar mijn vader zo wie zo meer dan 30 jaar daar gewerkt heeft en ik heb bij mijn moeder nog een wolle groene deken liggen daar slaap ik onder in de winter als ik het koud heb helaas is mijn vader 6 maart 2014 overleden

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.