‘Wat gij doet, doet dat goed’ staat te lezen een oude plafondbalk in de schoenenfabriek van Van Bommel in Moergestel. Al meer dan drie eeuwen staat deze Brabantse schoenmaker van klassieke herenschoenen bekend om zijn vakmanschap. Kwaliteit staat voorop, ‘Liever géén schoenen dan schoenen van mindere kwaliteit’ is het credo.
Van Breda naar Moergestel
In 1734 heeft Reynier van Bommel een schoen- en laarzenmakerij in Breda. Na wat omzwervingen komt het familiebedrijf eind achttiende eeuw terecht in Moergestel. Ze hebben enkele mensen in dienst, maar maken ook gebruik van thuiswerkers. Schoenmakers die daarnaast ook boer zijn en vaak zelf de huiden looien.
Van Bommel is niet de enige schoenmaker in Moergestel. Rond 1880 zijn er meer dan zestig schoenmakers, waaronder een tiental fabrikanten. De weduwe van Johannes van Bommel (vijfde generatie) zet het bedrijf in 1887 na zijn dood voort onder de naam ‘Wed. J.P. van Bommel’.
Machines
Eind negentiende eeuw doen de eerste machines hun intrede in het schoenmakersambacht. Vanaf 1912 nemen de machines ook bij Van Bommel een groot deel van de arbeid uit handen van de schoenmakers. Tijdens de oorlogen en de tussenliggende economische crisis weten ze het hoofd boven water te houden ondanks dat leer schaars is. Altijd houden ze vast aan de kwaliteit.
Na de oorlog breiden ze de productie uit. Evenals de fabriek, die kort daarop tot op de grond afbrandt. Nog geen jaar later, in 1951, staat er alweer een nieuwe fabriek aan de Oisterwijkseweg. Een jaar later mogen ze het predicaat Hofleverancier voeren.
Buitenlandse concurrentie
Als halverwege de jaren zestig Italië de Nederlandse markt overspoelt met goedkope en modieuze schoenen loopt het aantal fabrieken terug van 227 (1970) naar 160 (1974). Ook Van Bommel heeft het zwaar. In deze moeilijke tijden besluit de 24-jarige Frans van Bommel zijn vader te komen helpen.
Frans heeft de passie voor schoenen en het verkooptalent van zijn vader. Tijdens een werkstage in diverse Europese steden leert hij schoenen ontwerpen, en de kneepjes van het handmatig vervaardigen van een schoen. En doet hij verkoopervaring op. Frans is vooral geïnteresseerd in de commerciële kant en wordt in 1979 commercieel directeur. Ruim vijftig jaar werkt hij samen met zijn vader, die van geen wijken wil weten. Tot op hoge leeftijd komt hij nog dagelijks langs en rijdt een chauffeur hem met koffers vol schoenen naar klanten.
Begin jaren tachtig bestaat de concurrentie vooral uit goedkope schoenen uit Zuidoost-Azië. Hoewel Van Bommel in 1982 een hoge Italiaanse onderscheiding, de ‘Oscar Alta Moda’, ontvangt is het moeilijk om het hoofd boven water te houden. Een nieuwe lijn met formele herenschoenen biedt soelaas. Die is zo succesvol dat de fabriek begin jaren negentig moet worden uitgebreid. Als vervolgens de sneakers overwaaien uit de VS gaat Frans ook modieuze en kleurrijke schoenen maken die hij naar zijn zoon vernoemd: ‘Floris van Bommel’.
Negen generaties
Rond 2002 komen Floris en zijn twee broers Reynier en Pepijn (de negende generatie) ook in het bedrijf werken. Enkele jaren later nemen zij het roer over en vormen samen de nieuwe directie. Floris is de creatieveling en verantwoordelijk voor de afdeling ontwerp en de coördinatie van de collectie. Reynier gaat naar de klanten toe.
Tegenwoordig is Van Bommel de grootste producent van de Benelux. De omzet in deze eeuw is meer dan verdrievoudigd en ze hebben inmiddels negen eigen winkels (in Nederland, België en Duitsland).
In de fabriek in Moergestel werken tegenwoordig zo’n honderdvijftig medewerkers. In acht weken tijd maken zij een Van Bommelschoen, die van begin tot eind 280 handelingen ondergaat, zowel met de machine als met de hand.
Reacties
Nooit geweten dat deze dure herenschoenen uit zo'n lange traditie voortkomen.
En ook altijd binnen Brabant gebleven zijn.
De heer Frans van Bommel was 70 jaar geleden een klasgenoot van Tijn Kruijssen, Udenhout op de MULO te Goirle. Van de fam. Kruijssen, Bos en Duin, alsmede over het niet-alledaagse leven van Tijn wordt momenteel een boek geschreven. Daarvoor willen we graag ook in contact komen met de heer Frans van Bommel
Hartelijk dank voor je reactie, J. de Kort. Wij beschikken over de contactgegevens van Floris van Bommel en zullen hem wijzen op je bericht en hem vragen om contact met jou op te nemen.